सुएझ कालव्यातील ट्रॅफिक जाम काही आठवडे राहणार

सिंगापूरः सुमारे ४०० मीटर लांबीचे एव्हर गिव्हन हे महाकाय जहाज अडकल्याने सुएझ कालव्यातील मालवाहतूक मंगळवारपासून ठप्प आहे. अडकलेले हे मालवाहू जहाज बाजूला करण्याचे प्रयत्न खराब हवामानामुळे आणखी काही आठवडे चालू ठेवावे लागतील अशी परिस्थिती आहे.

एव्हर गिव्हन जहाज अडकल्याने तेलवाहतूक करणारी अनेक जहाजे सुएझ कालव्यात अडकल्याने कच्च्या तेलाचे दर वेगाने वाढत आहे. शुक्रवारी हे दर दुप्पट झाले. त्यामुळे अडकलेली काही महाकाय जहाजे व मालवाहतूक करणारी अन्य जहाजे अन्य मार्गाने वळवण्याचे प्रयत्न सुरू झाले आहेत. युरोपला नैसर्गिक वायू व तेल पुरवठ्याची टंचाई होण्याची भीती व्यक्त करण्यात येत आहे.

सुएझ कालवा हा आशिया व युरोपला जोडणारा कालवा असल्याने तो मालवाहतुकीला अत्यंत महत्त्वाचा मार्ग आहे. पण या कालव्यातील वाहतूक ठप्प झाल्याने केवळ कच्चे तेलच नव्हे तर नाफ्ता, रसायने, अन्य ग्राहकोपयोगी वस्तूंच्या वाहतुकीवरही परिणाम झाला आहे.

सुएझ कालव्याच्या दोन्ही बाजूला ३० हून अधिक तेलवाहतूक जहाजे अडकल्याची माहिती रिफाईनाइटव्हीने दिली आहे. तर अटलांटिक समुद्रात असलेली सुएझ कालव्याच्या दिशेने निघालेली सुमारे ७५ हजार टन तेलवाहतूक करणारी ४ जहाजे द. आफ्रिकेला वळसा घालून-केप ऑफ गूड होप- मार्गे पुढे जाण्याच्या तयारीत आहेत.

सुएझ कालव्याची वाहतूक कोंडी अजून २ आठवडे कायम राहिल्यास युरोपला पोहचणारा नैसर्गिक वायू पुरवठाही उशीरा होईल, त्याचा किंमतीवर परिणाम होईल. त्यामुळे युरोपला सुमारे २ दशलक्ष टन नैसर्गिक वायूची टंचाई भासू शकेल., असे रेस्टॅड एनर्जी कंपनीच्या सूत्रांनी सांगितले.

नेमके काय घडलेय

सुएझ कालवा हा रेड सी आणि मेडिटेरेनियन सी (भूमध्य समुद्र) यांना जोडणारा एक अरुंद जलमार्ग आहे. या कालव्यामुळे आशिया व पूर्व आफ्रिकेतील जहाजांना केप ऑफ गुड होपला वळसा न घालता अटलांटिकमध्ये प्रवेश करता येतो.

सुएझ कालव्यात अडकलेले तैवानी कंपनीच्या मालकीचे एव्हर गिव्हन हे जगातील सर्वांत मोठ्या मालवाहू जहाजांपैकी एक असून, एका वेळी २०,००० कंटेनर्स वाहून नेण्याची त्या जहाजाची क्षमता आहे. हे जहाज अडकल्यामुळे सुएझ कालव्यात वाहतूक कोंडी झाली आहे. कालव्यात वाहणाऱ्या सोसाट्याच्या वाऱ्यामुळे हे जहाज मोकळे करण्याच्या प्रयत्नांमध्ये अडथळे येत आहेत. जहाजाच्या आजूबाजूला किमान सहा टगबोट्स असून, त्यांच्याद्वारे जहाज सोडवण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.

आणखी शंभरेक जहाजे सुएझ कालव्यात प्रवेश करण्यासाठी प्रतिक्षेत आहेत, असे एएफपीच्या बातमीत म्हटले आहे, तर नऊ जहाजांनी पूर्वीच कालव्यात प्रवेश केला आहे आणि आता ती कोंडी सुटण्याच्या प्रतिक्षेत आहेत, असे आणखी एका स्रोतातर्फे कळवण्यात आले आहे.

सुएझ कालवा इजिप्तद्वारे चालवला जातो. हा कालवा १८५९ मध्ये बांधण्यात आला आणि १८६९ सालापासून याद्वारे वाहतूक सुरू आहे. २०१० साली विस्तार व अद्ययावतीकरणाचे मोठे काम पूर्ण झाल्यानंतर आता कालवा १९३.३ किलोमीटर लांब, २४ मीटर खोल आणि २०१५ मीटर रुंद झाला आहे. यामधून जाणाऱ्या जहाजांना कमाल ७७.५ मीटर्सची रुंदी मिळू शकते. २०१० सालापासून उपलब्ध आकडेवारीनुसार, कालव्यातून दररोज ४७ जहाजे जातात. २०२० या एका वर्षांत इजिप्त सरकारने या कालव्याद्वारे ५ अब्ज डॉलर्सचे उत्पन्न कमावल्याचे समजते.

एव्हर गिव्हन जहाजावरील यंत्रे अचानक बंद पडल्यामुळे त्याच्या दोन्ही बाजू कालव्याच्या काठांवर आदळल्या व ते अडकून बसले, असे इजिप्तमधील एका न्यूज वेबसाइटवरील बातमीत म्हटले आहे. प्रशासनाने क्रेन्सद्वारे जहाज जेथे अडकले आहे, तेथील माती काढण्याचे काम सुरू केले आहे. हे पुरेसे ठरले नाही, तर जहाजावरील भार कमी करून ते कालव्यातून पूर्णपणे बाहेर काढण्याचा प्रयत्न केला जाईल, असेही  सूत्रांनी सांगितले.

एव्हर गिव्हन चीनमधून निघून २३ मार्च रोजी तेवफिक बंदरावर पोहोचले. हे जहाज ३१ मार्च रोजी सकाळी साडेसात वाजता नेदरलॅण्ड्समधील रोटरडॅममध्ये पोहोचणे अपेक्षित होते.

सुएझ कालवा हा कच्चे तेल, पेट्रोलियम उत्पादने व एलएनजी शिपमेंट्ससाठी मोक्याचा मार्ग आहे आणि समुद्रमार्गे होणाऱ्या एकूण तेलव्यापारापैकी १० टक्के, तर जागतिक एलएनजी व्यापारापैकी ८ टक्के या कालव्यामार्फत होतो. त्यामुळे एव्हर गिव्हन बंद पडल्यामुळे न्यूयॉर्कमधील ऑइल फ्युचर्सच्या किमती १.३ टक्के वाढल्या आहेत. अर्थात हा परिणाम तात्पुरत्या स्वरूपाचा असेल, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.

मूळ बातमी